آشنایی با اوردنچر
اگر شما یا یکی از نزدیکانتان دچار از دست دادن دندان‌های طبیعی شده‌اید و به دنبال راه‌حلی برای جایگزینی آن‌ها هستید، حتماً با گزینه‌های مختلفی مانند دندان مصنوعی، ایمپلنت و دیگر پروتزها آشنا شده‌اید. یکی از پیشرفته‌ترین و کاربردی‌ترین روش‌ها برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته اوردنچر (Overdenture) است. این نوع پروتز دندانی، ترکیبی از دندان مصنوعی و ایمپلنت است که برای راحتی و استحکام بیشتر طراحی شده است. در این مطلب از کلنیک مستر دندان، به‌طور کامل به بررسی اوردنچر، مزایا و معایب آن و مواردی که باید در نظر گرفته شود، می‌پردازیم.
اوردنچر چیست؟
اوردنچر یا Overdenture نوعی پروتز دندانی است که روی ایمپلنت‌ها یا دندان‌های باقی‌مانده در دهان قرار می‌گیرد. برخلاف دندان‌های مصنوعی سنتی که به‌طور کامل روی لثه قرار می‌گیرند، اوردنچر به ایمپلنت‌های دندانی یا دندان‌های طبیعی باقی‌مانده متصل می‌شود و همین امر باعث افزایش استحکام و ثبات آن می‌شود. این روش، راه‌حلی مناسب برای افرادی است که به دنبال جایگزینی دندان‌های از دست رفته خود هستند اما به‌طور کامل نمی‌خواهند از دندان مصنوعی سنتی استفاده کنند.
انواع اوردنچر
اوردنچرها بر اساس نوع اتصال و پایه‌ای که دارند به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
1. اوردنچر بر پایه ایمپلنت
در این نوع اوردنچر، ایمپلنت‌های دندانی به‌عنوان پایه درون فک قرار می‌گیرند و اوردنچر به این پایه‌ها متصل می‌شود. ایمپلنت‌ها در نقش ریشه‌های دندان عمل کرده و استحکام و پایداری بیشتری به اوردنچر می‌بخشند. این نوع اوردنچر به دلیل استفاده از ایمپلنت‌ها، بسیار محکم و قابل‌اعتماد است و به بیمار احساس طبیعی‌تری می‌دهد.
2. اوردنچر بر پایه دندان طبیعی
در این نوع، دندان‌های باقی‌مانده بیمار به‌عنوان پایه برای نصب اوردنچر استفاده می‌شوند. دندان‌های طبیعی با روکش یا روش‌های دیگر محافظت می‌شوند تا بتوانند به‌عنوان پایه اوردنچر عمل کنند. این روش مناسب افرادی است که هنوز تعدادی از دندان‌های خود را دارند و می‌خواهند از آن‌ها برای پایداری بیشتر پروتز استفاده کنند.
مزایای اوردنچر
اوردنچر نسبت به دندان مصنوعی سنتی و حتی برخی روش‌های دیگر مزایای بسیاری دارد:
ثبات و استحکام بیشتر: اتصال اوردنچر به ایمپلنت یا دندان‌های طبیعی باعث می‌شود که آن به‌خوبی در دهان ثابت بماند و از جابه‌جا شدن یا لغزش آن جلوگیری شود. این امر به ویژه در هنگام غذا خوردن و صحبت کردن بسیار مهم است.
راحتی بیشتر: به دلیل اتصال محکم و پایداری بهتر، اوردنچر راحتی بیشتری نسبت به دندان مصنوعی سنتی دارد و کمتر باعث التهاب لثه می‌شود.
ظاهر طبیعی‌تر: اوردنچر به دلیل طراحی خاص خود، شباهت زیادی به دندان‌های طبیعی دارد و به بهبود ظاهر بیمار کمک می‌کند.
جلوگیری از تحلیل استخوان فک: در اوردنچر بر پایه ایمپلنت، ایمپلنت‌ها مانند ریشه‌های دندان عمل می‌کنند و از تحلیل رفتن استخوان فک که معمولاً در اثر از دست دادن دندان‌ها اتفاق می‌افتد، جلوگیری می‌کنند.
قابلیت جابه‌جایی آسان: برخلاف ایمپلنت‌های دائمی، اوردنچرها قابلیت جابه‌جایی دارند و بیمار می‌تواند آن‌ها را برای تمیز کردن خارج کند.
معایب اوردنچر
هرچند اوردنچر مزایای زیادی دارد، اما مانند هر روش دیگری معایبی نیز ممکن است داشته باشد که باید در نظر گرفته شود:
- هزینه بالاتر: اوردنچر بر پایه ایمپلنت به دلیل نیاز به جراحی و نصب ایمپلنت‌ها، هزینه بیشتری نسبت به دندان مصنوعی سنتی دارد.
- نیاز به مراقبت‌های ویژه: اوردنچرها به‌ویژه نوعی که بر پایه دندان طبیعی نصب می‌شوند، نیاز به مراقبت‌های منظم دارند تا از سلامت دندان‌های باقی‌مانده اطمینان حاصل شود.
- مدت زمان طولانی‌تر درمان: نصب اوردنچر بر پایه ایمپلنت نیاز به زمان بیشتری دارد، چرا که باید ابتدا ایمپلنت‌ها نصب و سپس اوردنچر روی آن‌ها قرار گیرد.
فرق اوردنچر با ایمپلنت
اوردنچر و ایمپلنت دو روش متفاوت برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته هستند. ایمپلنت دندان به‌عنوان یک دندان مصنوعی ثابت عمل می‌کند که به‌طور دائمی در فک کاشته می‌شود و به شکل مستقل از دیگر دندان‌ها عمل می‌کند. در مقابل، اوردنچر یک پروتز دندانی است که روی چندین ایمپلنت نصب می‌شود و می‌تواند توسط بیمار برای تمیز کردن و نگهداری خارج شود.
تفاوت‌های اصلی:
ثبات: ایمپلنت‌ها ثابت‌تر از اوردنچر هستند، اما اوردنچرها نیز به دلیل اتکا به ایمپلنت‌ها، ثبات خوبی دارند.
هزینه: ایمپلنت‌های مستقل به دلیل نیاز به تعداد بیشتر و هزینه‌های جراحی معمولاً گران‌تر از اوردنچر هستند.
نگهداری: اوردنچر به‌طور روزانه باید خارج و تمیز شود، درحالی‌که ایمپلنت نیازی به این کار ندارد.
اوردنچر برای چه کسانی مناسب هستند؟
اوردنچر گزینه‌ای مناسب برای افرادی است که:
تعدادی از دندان‌های خود را از دست داده‌اند و به دنبال راه‌حلی دائمی‌تر و راحت‌تر نسبت به دندان مصنوعی سنتی هستند.
بیمارانی که دچار تحلیل استخوان فک هستند و می‌خواهند از این مشکل جلوگیری کنند.
افرادی که دندان‌های باقی‌مانده سالم دارند و می‌خواهند از آن‌ها برای حمایت از پروتز استفاده کنند.
کسانی که به‌دنبال جایگزینی دندان‌های از دست رفته با هزینه‌ای کمتر از ایمپلنت کامل هستند.
مراحل قالب‌گیری اوردنچر بر پایه ایمپلنت (تمام هر دو فک)
مراحل نصب اوردنچر بر پایه ایمپلنت شامل چند مرحله مهم است:
مشاوره و معاینه: ابتدا دندانپزشک وضعیت فک و لثه‌های شما را بررسی می‌کند تا مطمئن شود که فک شما توانایی تحمل ایمپلنت‌ها را دارد.
جراحی کاشت ایمپلنت: در این مرحله، ایمپلنت‌ها به‌عنوان پایه‌های ثابت در فک شما قرار داده می‌شوند. برای هر فک معمولاً ۲ تا ۴ ایمپلنت کاشته می‌شود.
دوره بهبودی: پس از جراحی، مدتی زمان لازم است تا ایمپلنت‌ها با استخوان فک پیوند بخورند. این دوره بهبودی ممکن است چند ماه طول بکشد.
قالب‌گیری: پس از بهبودی کامل، دندانپزشک قالب‌گیری از فک شما انجام می‌دهد تا پروتز (اوردنچر) با دقت ساخته شود و به‌طور دقیق روی ایمپلنت‌ها قرار گیرد.
نصب نهایی و تنظیمات: در نهایت، اوردنچر روی ایمپلنت‌ها نصب می‌شود و دندانپزشک تنظیمات نهایی را انجام می‌دهد تا پروتز به‌خوبی در دهان ثابت شود و بیمار احساس راحتی کند.
مراحل نصب اوردنچر
نصب اوردنچر شامل چندین مرحله است:
مشاوره و بررسی وضعیت دندان‌ها: دندانپزشک وضعیت دندان‌ها و استخوان فک شما را ارزیابی می‌کند تا تصمیم بگیرد که آیا شما گزینه مناسبی برای اوردنچر هستید یا خیر.
نصب ایمپلنت (در صورت لزوم): اگر اوردنچر شما بر پایه ایمپلنت باشد، ابتدا ایمپلنت‌های دندانی در فک شما قرار می‌گیرند و پس از بهبود، اوردنچر روی آن‌ها نصب می‌شود.
قالب‌گیری و ساخت اوردنچر: پس از نصب ایمپلنت یا آماده‌سازی دندان‌های طبیعی، قالب‌گیری از دهان شما انجام می‌شود تا پروتز مناسب با دهان شما ساخته شود.
نصب نهایی و تنظیمات: در نهایت، اوردنچر نصب می‌شود و تنظیمات نهایی برای اطمینان از راحتی و عملکرد مناسب انجام می‌گیرد.
مراقبت از اوردنچر
مراقبت از اوردنچر بسیار مهم است تا طول عمر و کیفیت آن حفظ شود. برخی از نکات مهم در مراقبت از اوردنچر شامل:
مسواک زدن منظم و استفاده از دهان‌شویه برای جلوگیری از عفونت و التهاب لثه.
تمیز کردن روزانه اوردنچر برای جلوگیری از تجمع باکتری‌ها.
مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی وضعیت ایمپلنت‌ها و سلامت لثه‌ها.
هزینه دست دندان کامل اوردنچر
هزینه اوردنچر بستگی به چندین عامل دارد، از جمله تعداد ایمپلنت‌ها، جنس مواد استفاده شده و نوع پروتز. به‌طور کلی، هزینه دست دندان کامل اوردنچر در مقایسه با ایمپلنت‌های کامل کمتر است؛ چرا که برای هر فک نیاز به چند ایمپلنت محدود دارید، نه برای تک‌تک دندان‌ها.
به‌عنوان مثال، برای هر فک حدود ۲ تا ۴ ایمپلنت کافی است تا اوردنچر به‌خوبی نصب شود. هزینه دست دندان کامل اوردنچر ممکن است از ۲۰ میلیون تومان شروع شود و به بالای ۵۰ میلیون تومان برسد، بسته به کیفیت مواد و تعداد ایمپلنت‌ها.
نتیجه‌گیری
اوردنچر یک راه‌حل عالی برای افرادی است که به دنبال جایگزینی دندان‌های از دست رفته با یک پروتز دندانی با دوام و طبیعی هستند. با مشاوره دندانپزشکی و انتخاب مناسب، می‌توانید از مزایای این روش بهره‌مند شوید و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشید.
سوالات متداول:
اوردنچر چقدر ماندگاری دارد؟
اوردنچر با مراقبت صحیح می‌تواند بین ۵ تا ۱۰ سال و حتی بیشتر دوام بیاورد. البته ایمپلنت‌های آن ممکن است تا مادام‌العمر باقی بمانند.
آیا نصب اوردنچر دردناک است؟
در طول فرآیند نصب ایمپلنت، بی‌حسی موضعی اعمال می‌شود و بیمار درد زیادی احساس نمی‌کند. ممکن است بعد از جراحی کمی ناراحتی وجود داشته باشد که با داروهای مسکن کنترل می‌شود.
اوردنچر برای چه افرادی مناسب نیست؟
افرادی که دچار مشکلات شدید استخوان فک هستند یا بیماری‌های مزمن مانند دیابت کنترل نشده دارند، ممکن است گزینه مناسبی برای اوردنچر نباشند و باید با پزشک مشورت کنند.
مشکلات اوردنچر؟
با وجود مزایای فراوان، اوردنچر نیز مانند هر روش دیگری ممکن است مشکلاتی داشته باشد:
جابه‌جایی یا لغزش: اگر اوردنچر به‌درستی روی ایمپلنت‌ها نصب نشود یا تعداد ایمپلنت‌ها کافی نباشد، ممکن است اوردنچر در هنگام صحبت کردن یا غذا خوردن کمی حرکت کند.
التهاب لثه: در صورتی که اوردنچر به‌درستی تمیز نشود، ممکن است باعث ایجاد التهاب و عفونت در لثه‌ها شود.
نیاز به تعمیر یا تعویض: اوردنچرها به مرور زمان نیاز به تنظیم مجدد، تعمیر یا حتی تعویض دارند که می‌تواند هزینه‌بر باشد.
نظرات در مورد اوردنچر
بیمارانی که از اوردنچر استفاده کرده‌اند، معمولاً نظرات مثبت زیادی در مورد این روش دارند. آن‌ها به ثبات بهتر نسبت به دندان مصنوعی سنتی، راحتی بیشتر و ظاهر طبیعی‌تر اشاره می‌کنند. به‌ویژه بیمارانی که از دست دندان مصنوعی سنتی استفاده می‌کردند، تغییرات قابل توجهی را در راحتی و اعتمادبه‌نفس خود با اوردنچر تجربه کرده‌اند.
با این حال، برخی از بیماران ممکن است از مراحل جراحی و دوره بهبودی طولانی شکایت کنند. همچنین هزینه نسبتاً بالای این روش ممکن است برای برخی از افراد چالش‌برانگیز باشد.
