دندان مصنوعی

استفاده از دندان مصنوعی به عنوان جایگزینی دندان طبیعی از دست رفته تنها در افراد پیر رایج نیست. این نوع دندان‌ها اگر در جوانی مورد استفاده قرار گیرند، احتمالاً عوارض زیر را به دنبال خواهند داشت:

• • عدم تناسب با دهان: اگر نصب این دندان‌ها به درستی و متناسب با دهان صورت نگیرد، ممکن است باعث تغییر در فرم لب و شکل کلی در ظاهر صورت گردد. 
  • فشار روی استخوان فک: گاهی ممکن است دندان مصنوعی نصب شده فشاری را به برخی از قسمت‌های دهان اعمال کند که تحمل آن سخت باشد و به مرور زمان باعث ایجاد تغییر در استخوان فک گردد.

• حرکت در دهان: از آنجایی که پروتز دندان مصنوعی در اغلب موارد ثابت نیست، ممکن است در هنگام خوردن غذا و صحبت‌کردن روی لثه شما لیز بخورد و مشکلاتی مانند از بین رفتن اعتماد به نفس، اختلال در صحبت‌کردن و حتی زخم‌شدن لثه را برای شما به وجود آورد.

موارد زیر برای این که دندان مصنوعی شما به خوبی در جای خودش قرار بگیرد، کمک کننده خواهد بود:

• • ریلاین دندان مصنوعی: اگر دندانپزشک لازم بداند، یک لایه اضافی از مواد به پروتز پایه دندان مصنوعی شما اضافه می‌کند و از این طریق دندان مصنوعی شما جا می‌افتد. این لایه تناسب کافی پروتز با لثه و دهان شما را برقرار می‌کند. 
  • چسب دندان: یکی از روش‌هایی که به شما کمک می‌کند دندان مصنوعی در دهان شما به طور موقت تا زمان ملاقات دندانپزشک جا بیفتد و در جای خودش ثابت بماند، استفاده از چسب دندان است. این ماده همچنین باعث می‌شود که تکه‌های غذا در زیر پروتز گیر نکند و لثه‌های شما از التهاب در امان بمانند. شما می‌توانید با صرف هزینه اندکی برای چسب دندان، به راحتی غذای خود را بجوید و بدون نگرانی از لغزیدن دندان صحبت کنید و سپس در یک فرصت مناسب به دندانپزشک مراجعه کنید. 
  • بررسی استخوان فک: یکی از عواملی که دندان مصنوعی در جای خود نمی‌افتد، تحلیل استخوان فک است. در این شرایط دندان مصنوعی شما شل می‌شود و مشکلاتی را برای شما به وجود می‌آورد. گاهی دندانپزشک استخوان فک شما را برای بررسی این که این استخوان سالم است یا دچار تحلیل شده است، معاینه می‌کند. اگر این اتفاق رخ داده بود، لازم است که از روش‌هایی مانند پیوند استخوان و بافت و یا روش‌های دیگر توسط جراح دهان و دندان استفاده شود تا استخوان فک به شکل اولیه بازگردد. 

• ایمپلنت دندان: گاهی اوقات برای جا افتادن دندان مصنوعی بسته به تعداد دندان‌ها پزشکان از یک یا چند ایمپلنت استفاده می‌کنند تا آن‌ها را در جای خود فیکس کنند. 

مراقبت و نگهداری: هرچقدر بیشتر مراقب دندان‌های مصنوعی خود باشید، کمتر نیاز به جا افتادن دندان‌های مصنوعی خود خواهید داشت.

با گذاشتن دندان مصنوعی تکه ای در داخل دهان ممکن است برخی از عوارض زیر برای شما رخ دهد:

• احساس تهوع و استفراغ: با قرارگرفتن دندان مصنوعی تکه‌ ای در دهان شما بدن احساس می‌‌کند یک چیز اضافی وارد دهان شما شده و به همین دلیل ممکن است حالت تهوع را تجربه کنید.

• التهاب لثه و عفونت: این نوع دندان‌ها در برخی مواقع باعث آسیب‌هایی به لثه مانند زخم‌شدن، عفونت و التهاب و حتی خونریزی از لثه می‌شوند.

• مشکل در تنفس: برخی از افراد بعد از نصب دندان مصنوعی تکه ای در دهان خود دچار سختی در نفس کشیدن خود می‌شوند.

• • آسیب به دندان‌های اطراف: دندان مصنوعی تکه‌ ای در مواردی با تحت فشار قرار دادن دندان‌های اطراف ممکن است به آن‌ها آسیب وارد کند و ممکن ترک یا شکستن آن‌ها شود.

• مشکل در غذاخوردن و جویدن: لغزش دندان مصنوعی باعث می‌شود در هنگام غذاخوردن و جویدن آن دچار ناراحتی شوید.

• اختلال در صحبت‌کردن: متحرک‌بودن دندان مصنوعی در هنگام صحبت‌کردن شما مشکلاتی را ایجاد می‌کند.

• لق‌شدن و عدم جا افتادن صحیح: از عوارض دندان مصنوعی تکه ای این است که ممکن است در ابتدا یا بعد از مدتی دچار لقی شود و به خوبی در جای خود قرار نگیرد.

• زیادشدن بزاق و آب دهان: دندان مصنوعی تکه ای باعث افزایش بزاق دهان می‌گردد.

• جویده‌شدن لب، زبان و گونه از داخل: با حرکت دندان مصنوعی و برخورد پروتز به بافت‌های نرم دهان، این بافت‌ها در بین دندان و پروتز گیر می‌کنند.

• کم‌شدن حس چشایی: برخی از افراد در ابتدا که دندان مصنوعی تکه ای در دهان آنها نصب می‌شود، حس چشایی خود را تا حدودی از دست می‌دهند؛ مخصوصا در هنگام استفاده از دندان مصنوعی فک بالا.

• ورم صورت: التهابات و زخم‌های ناشی از دندان مصنوعی تکه ای منجر به تورم در صورت می‌شود و روی ظاهر فرد تأثیر منفی می‌گذارد.

شکل خاصی که فک پایین در مقایسه با فک بالا دارد ممکن است بعد از قراردادن دندان مصنوعی افراد را با مشکلاتی مواجه کند. این مشکلات شامل موارد زیر هستند:

• مشکل در جویدن
• مشکل در حرف زدن
• تغییر در تناسب دندان مصنوعی به مرور زمان
• لقی و حرکت دندان
• ایجاد لکه‌های زیاد در اطراف دندان مصنوعی
• مشکل در جویدن و خوردن غذا
• مشکل در هنگام صحبت‌کردن

این نوع از پروتزهای دندانی به دلیل حرکت در دهان احتمالاً برخی از مشکلات زیر را برای افراد به دنبال خواهند داشت:

• حالت تهوع 
• التهاب و عفونت لثه 
• نفس‌کشیدن سخت 
• آسیب به دندان‌ها و بافت‌های اطراف
• مشکل در خوردن غذا و جویدن آن
• مشکل در صحبت‌کردن
• افزایش بزاق دهان
• کاهش حس چشایی
• تورم صورت

این اتفاق ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• تحلیل استخوان فک
• فشار به بافت‌های اطراف دندان مصنوعی 
• ساییدگی دندان‌های مصنوعی در اثر استفاده زیاد
• قرار نگرفتن صحیح و دقیق پروتزها در جای خود
• التهاب لثه
• ضعیف‌شدن بافت‌های دهان و فک در اثر افزایش سن 
• کیفیت پایین پروتزها 
• جویدن غذاهای سفت و سخت
• لاغرشدن صورت و کاهش وزن
• استعمال دخانیات به صورت مداوم
• شکستن دندان مصنوعی
• تغییر شکل و ساختار لثه و استخوان فک 
• طراحی نادرست دندان مصنوعی
• قالب‌گیری ناصحیح
• دندان قروچه
• وجود آبسه در لثه زیر پروتز مصنوعی

برای این که از عوارض دندان مصنوعی تا جای ممکن دور شوید، لازم است که بعد از گذاشتن دندان مصنوعی به خوبی از آن‌ها مراقبت کنید. در زیر به روش‌های مراقبت از دندان مصنوعی بعد از نصب آن اشاره شده است:

• شستشوی دهان و دندان مصنوعی بعد از هر بار غذاخوردن و قبل از خواب با استفاده از فرچه و شوینده مخصوص
• عدم استفاده از خمیردندان برای شستشوی دندان مصنوعی برای جلوگیری از ایجاد خش روی دندان
• دقت در نگهداری و جابجایی دندان مصنوعی
• شستشوی کامل دهان و مسواک‌زدن قبل از قراردادن دندان مصنوعی در دهان برای جلوگیری از ایجاد عفونت قارچی و پوسیدگی دندان ها

اگر لثه شما بعد از گذاشتن دندان مصنوعی دچار التهاب شد، بهتر است برای بهبود التهاب لثه خود کارهای زیر را انجام دهید:

• • شست‌وشوی دهان با آب نمک: نمک هم ضد باکتری است و هم ضد درد و التهاب. روزانه چند بار دهان خود را با آب نمک شستشو دهید.

• شستن دهان با دهانشویه: دهانشویه نقش مؤثری در درمان التهاب لثه و تسکین درد ناشی از آن دارد. می‌توانید روزانه دو بار دهان خود را با دهانشویه تمیز و ضدعفونی کنید.

• خوردن غذاهای نرم و ترجیحا آبکی: التهاب لثه با خوردن غذای سفت بدتر می‌شود؛ بنابراین سعی کنید با خوردن غذای نرم و آبکی روند بهبود التهاب لثه خود را تسریع کنید تا زمانی که به دندان مصنوعی عادت کنید.

• مالیدن ژل آلوئه‌ورا در محل درد: از خواص آلوئه ورا ضدالتهاب و ضدعفونی کنندگی است. برای این کار مقداری ژل را با انگشت تمیز روی محل التهاب قرار داده و پس از ده دقیقه آن را بشویید.

عدم استفاده از دندان مصنوعی در شب: شب‌ها دندان مصنوعی را بیرون بیاورید تا دهان شما کمی استراحت کند؛ زیرا استفاده مداوم شبانه روزی از دندان مصنوعی باعث ایجاد التهاب و درد در لثه‌ها می‌شود

این درد بستگی به تعداد دندان‌های مصنوعی، کیفیت آنها و شرایط فرد دارد. در برخی از افراد این درد در حدود دو سه روز و در برخی بیشتر طول می‌کشد. اگر دندان مصنوعی به صورت صحیح قالب‌گیری و جایگذاری شده باشد، پس از یک هفته دیگر درد شدیدی وجود نخواهد داشت. در صورت ادامه‌دار بودن درد و التهاب بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید.

شما بعد از گذاشتن دندان مصنوعی در دهان، هنوز به آن عادت ندارید؛ بنابراین مخصصاً در روز اول ممکن است دچار ناراحتی شوید و مشکلاتی از قبیل موارد زیر برای شما به وجود بیاید: 

• ناتوانی در خوردن غذای سفت
• مشکل در صحبت‌کردن
• احساس فشار در دهان و فک
• احساس تهوع
• مشکل در تنفس

دندان مصنوعی فک بالا ممکن است مشکلاتی را برای شما به همراه داشته باشد. برخی از این مشکلات عبارتند از:

• عدم جایگذاری صحیح دندان‌های مصنوعی
•  عفونت‌های دهانی
• ترک خوردگی یا شکستگی دندان‌های مصنوعی
• تحریک و التهاب لثه 
• تغییر رنگ دندان‌های مصنوعی 
• اندازه‌ی نامناسب 
• تراکم غیرطبیعی
• فرسایش 
• درد دهان و لثه

دندان مصنوعی فک بالا ممکن است مشکلاتی را برای شما به همراه داشته باشد. برخی از این مشکلات عبارتند از:

• عدم جایگذاری صحیح دندان‌های مصنوعی
•  عفونت‌های دهانی
• ترک خوردگی یا شکستگی دندان‌های مصنوعی
• تحریک و التهاب لثه 
• تغییر رنگ دندان‌های مصنوعی 
• اندازه‌ی نامناسب 
• تراکم غیرطبیعی
• فرسایش 
• درد دهان و لثه

در اولین روز بعد از گذاشتن دندان مصنوعی از خوردن غذاهای جامد و سفت بپرهیزید. از مایعات ولرم و مقوی استفاده کنید و دقت داشته باشید که ترجیحاً غذاهای آبکی شما میکس شده باشند تا ذرات آن‌ها در لابلای دندان‌های مصنوعی شما گیر نکند. سوپ یا آشی که می‌خورید، نباید حاوی قطعات گوشت یا مواد سفت باشد تا مجبور به جویدن نباشید و در دندان‌های شما گیر نکند. از خوردن غذا و آب سرد یا گرم بپرهیزید تا التهابات لثه در حوالی دندان مصنوعی به وجود نیاید.

وقتی دندان مصنوعی در دهان شما قرار می‌گیرد، تغییراتی در ساختار لثه و استخوان‌های فک شما به وجود می‌آید. فشارهایی که به استخوان فک و بافت‌های اطراف دندان مصنوعی شما وارد می‌شود، از دلایل ایجاد درد گلو بعد از گذاشتن دندان مصنوعی می‌شود. حال اگر دندان مصنوعی به طور صحیح در دهان و در قسمت اصلی خود جا نیفتد، مشکلاتی از قبیل درد در لثه و همچنین گلودرد را به وجود می‌آورد. گاهی هم التهاباتی که در لثه‌ها به وجود می‌آید به گلو منتقل شده و باعث ایجاد درد در آن می‌شود. 

گاهی اوقات ممکن است شما به درمان‌های پزشکی برای تسکین درد خود دسترسی نداشته باشید و یا به هر دلیل مجاز نیستید از داروها برای درمان زخم لثه استفاده کنید. در این صورت می‌توانید از طریق برخی از روش‌های خانگی زخم لثه خود را تا حدودی بهبود ببخشید.

روش‌ های خانگی درمان زخم لثه عبارتند از: 

• آب نمک: نمک ضد عفونی‌ کننده و تسکین دهنده درد است و چند بار استفاده از آن در طول روز تا حدود زیادی در تسکین زخم لثه به شما کمک خواهد کرد.
• ژل آلوئه ورا: این گیاه هم خاصیت ضد التهابی دارد و در درمان زخم لثه و کاهش درد آن تا حدی مؤثر است. 
• زردچوبه: زردچوبه حاوی کورکومین است. این ماده خاصیت ضد التهابی دارد و کاهش التهاب به کاهش درد و ناراحتی زخم لثه کمک می‌کند.
• چای سیاه: وجود ماده‌ای به نام تانن در چای سیاه باعث از بین رفتن عفونت‌های ناشی از تجمع باکتری‌ها بر روی زخم لثه می‌شود. با نوشیدن چای گرم به دفعات در طول روز می‌توانید به تسکین درد و کاهش التهاب زخم خود کمک کنید.
• میخک: در داخل میخک ماده‌ای ضدالتهاب به نام اوژنول وجود دارد. این ماده باعث کاهش التهاب و تسکین زخم لثه می‌گردد.